کهکشان ها (3)- نجوم پیشرفته

ادامه ی دسته بندی کهکشان ها :

کهکشان کوتوله

کهکشانی که کوچکتر با تعداد ستاره های کمتر وبطور ذاتی ضعیف تر از کهکشانهای مارپیچی و بیضوی می باشد.در یک تعریف عمومی کهکشانهایی که قدر مطلق دیدگانی آنها کمتر(ضعیف تر) از ۱۸- باشد.با این تعریف ابرهای ماژلانی کوتوله نمی باشند ولی بقیه کهکشانهای خوشه محلی که مارپیچی نیستند کوتوله به حساب می آیند.کهکشانهای کوتوله بیشتر شبه کروی و یا نامنظم هستند ومعمولا" بصورت چندتایی اطراف کهکشانهای بزرگتر دیده می شوند.

اختروش ها یا کوازارها

بنظر می رسد که کوازارها (شبه ستاره ها) هسته فعال کهکشانهای دور دست باشند. آنها درخشانترین ، سریعترین و دورترین اجرام شناخته شده در جهان هستند. کوازارها همانند ستارگان از سطح زمین به مثابه یک نقطه نورانی خیلی ریز دیده می شوند. اگر چه کوازارها فقط به اندازه منظومه شمسی هستند، نور برخی از آنها مسافتی در حدود ۱۰ میلیارد سال نوری را طی می کند تا به ما برسد. ما برای اینکه بتوانیم چنین اجرام دوری را شناسایی کنیم نیاز به تابش زیاد نور آنها داریم. تشعشع انرژی بعضی از کوازارها حدود ۱۰۰ برابر تشعشع کهکشانهای عظیم است.

با گسترش جهان، کوازارها که در لبه خارجی آن قرار دارند به سرعت از زمین فاصله می گیرند. دورترین کوازارهایی که قابل رویت حدود ۱۲ میلیارد سال نوری در جهت انتهای قابل مشاهده جهان قرار دارند. بخاطر زمان زیادی که طول می کشد تا نور کوازارها به زمین برسد، این کهکشانها ستاره شناسان را قادر می سازند تا جهان را در اولین مراحل شکل گیری ، مورد مطالعه قرار دهند. کوازارها فوق العاده درخشان و در عین حال بسیار به هم فشرده می باشند. در مقایسه با گستره کهکشان راه شیری که صدهزار سال نوری می باشد، کوازارها قطری معادل چند روز یا چند هفته نوری را تشکیل می دهند.

کهکشان های رادیویی

تمامی کهکشانها ، موج رادیویی ، نور قابل رویت و انواع تشعشع از خودشان تولید می نمایند. انرژی رادیویی یک کهکشان رادیویی خیلی متراکمتر از انرژی کهکشانهای معمولی است. این انرژی از دو قطعه خیلی بزرگ ، یا ابرهای عظیم الجثه متشکل از ذرات در حال دور روشن از کهکشانها تشتشع می یابند.

این ابرهای عظیم از فوران های گازی که از مرکز کهکشان با سرعتی معادل یک پنجم سرعت نور خارج می شوند، در آسمان شکل می گیرند. به نظر می رسد که فوران این انرژی عظیم توسط یک حلقه پیوستگی صورت می گیرد که یک حفره سیاه خیلی متراکم را در بر می گیرد و در مرکز کهکشان واقع است. از هر یک میلیون کهکشان فقط یکی از آنها یک کهکشان رادیویی است.

خوشه محلی کهکشانی

کهکشان راه شیری بهمراه کهکشان آندرومدا و کهکشان مثلثی در صورت فلکی مثلث تشکیل دهنده یک گروه کوچک کهکشانی هستند .این گروه محلی در حدود ۲۶ کهکشان دیگر را نیز شامل می شود که البته از آنها بیشتربه عنوان اقمار کهکشان راه شیری و کهکشان آندرومدا یاد می شود. ابعاد این خوشه در حدود ۳ میلیون سال نوری است.

تصادم کهکشان ها

ستاره ها خیلی خیلی بندرت با هم برخورد می کنند. فاصله بین ستاره های همسایه (در موقعیت ما در کهکشان راه شیری) تقریبا"برابر با ۱۰ میلیون برابر قطر ستاره است. در مقابل کهکشانها به صورت خیلی رایج با هم برخورد می کنند. فاصله بین کهکشانهای همسایه تقریبا"20 برابر قطر کهکشان است .

برخورد های سریع السیر بین کهکشان ها آنها را دست نخورده می گذارد اما منجر به ایجاد اختلالاتی مانند پل می شود. مانند کهکشان M51‪ که توسط پلی از ستارگان به کهکشان همسایه کوچک تر راه دارد.

برخورد شاخ به شاخ کهکشانها نسبت به برخورد گذری کمیاب تر است.اگر یک کهکشان کوچک درست از میانه یک کهکشان مارپیچی بزرگ عبور کند، موج کشندی موجب به راه افتادن جریانی از ستاره و گاز به سمت بیرون از قرص کهکشان مارپیچی می شود. نتیجه یک کهکشان حلقوی است که بارزترین ویژگی آن ، موج کشندی حلقه ای شکل ستاره هاست.

مواجهه ی کند کهکشان ها موجب ادغام آنها می شود . در این فرآیند دو کهکشان به هم پیوند می خورند و کهکشان بیضوی یگانه ای را می سازند.فرآیند کامل ادغام، صدها میلیون سال به طول می انجامد.

‫تصادم کهکشان هایی که دارای جرم مشابه بوده وسرعت مداریشان نیز در حد قابل مقایسه با سرعت پراکنده درونی شان (در حدود چند صد کیلومتر درثانیه) است می تواند به این حالت منجر شود.اگر حداقل یکی از دو کهکشان از گاز غنی باشد فشرده سازی گاز درون دیسک کهکشان منجر به توسعه ستاره سازی شده و این می تواند به افزایش کوتاه مدت درخشندگی کهکشان بیانجامد .